Zagađanje vazduha: oblici i izvori

SADRŽAJ:

UVOD 2

1. VAZDUH 3

2. IZVORI I OBLICI ZAGAĐENJA VAZDUHA 4

2. 1. Materije koje zagađuju vazduh 6

3. POSLEDICE UTICAJA ZAGAĐENOG VAZDUHA NA ZDRAVLJE STANOVNIŠTVA, BILJKE, ŽIVOTINJE I MATERIJALNA DOBRA 8

3. 1. Smog 8

3. 2. Kisele kiše 10

3. 3. Fenomen "staklene bašte" 11

3. 4. Stvaranje rupe na ozonskom omotaču 14

4. Protokol iz Kjota 16

5. ZAŠTITA VAZDUHA OD ZAGAĐIVANJA 17

ZAKLJUČAK 18

LITERATURA 20

Deo teksta Zagađanje vazduha: oblici i izvori

Vazduh se nalazi svuda oko nas. Iako se vazduh ne može videti, probati ili osetiti (dok vetar ne duva) vazduh je "nešto". Vazduh je, kao i voda, uslov života. On ima dve osnovne funkcije: biološku (primarna) i proizvodnu (sekundarna).

Prosečan sastav čistog suvog vazduha je: azota 78,08%, kiseonika 20,95%, plemenitih gasova ***0,03%. U vazduhu je konstatovano prisustvo: vodene pare, amonijaka, ozona, vodonika i prašine, a ispitivanja poslednjih godina su konstatovala da se u vazduhu nalazi preko 30 različitih supstanci.

Najvažniji sastojak vazduha je kiseonik. On omogućava disanje svim višim organizmima, pa i čoveku. Najveći deo kiseonika je biološkog porekla, što znači da potiče od fotosinteze. Najveći proizvođači su šume, alge koje žive u vodi i fitoplanktoni.

Vazduh ima veliki ekološki značaj, jer sadrži za život tako potrebne gasove: kiseonik, ugljendioksid i azot. Ljudskom organizmu je dnevno potrebno sedam puta više vazduha nego vode (u težinskom odnosu), ***! Covek može udisati i koristiti kiseonik iz vazduha. Bez vazduha se može biti samo nekoliko minuta i to oni koji su specijalno obučeni - na primer gnjurci.

Zagađeni vazduh koji smo danas prisiljeni da udišemo posledica je ljudskih delatnosti. Značajnije zagađivanje vazduha otpočelo je upotrebom fosilnih goriva, najpre u 13. a potom u 17. veku. Najveća i najteža zagađenost ***počela je 1945. godine bacanjem prve atomske bombe na Hirošimu i kulminirala 1986. godine akcidentom nuklearke u Černobilju.

Vazduh je u urbanim i industrijskim centrima veoma zagađen. Danas već više od dve trećine svetskog stanovništva ne diše čist vazduh.

Izvori aerozagađenja su mnogobrojni i mogu biti prirodni (erupcije vulkana, šumski požari, oluje, zemljotresi) i veštački.

Važniji veštački izvori zagađenja vazduha su: motorna vozila, industrija, električne centrale, grejanje, sagorevanje otpadnih materija i dr. Od ukupne mase na gasove otpada 90%, a na čvrste čestice 10% .

Saobraćaj i industrija su osnovni izvori zagađenja vazduha. Tokom sagorevanja različitih oblika goriva u motorima ili fabrikama, osim oslobađanja energije ispušta se i velika količina štetnih materija, kao što su: ugljen-monoksid, ugljen-dioksid, sumpor-dioksid, oksidi azota, pepeo i čađ.

Ljudi zagađuju vazduh na mnogo načina: paljenjem šuma radi oslobađanja poljoprivrednog zemljišta, vožnjom automobila i aviona, radom u fabrikama i termoelektranama, sagorevanjem ogreva u domaćinstvima. U osnovi gotovo svih oblika aerozagađivanja je potreba čoveka *** na račun sagorevanja drveta, uglja, nafte ili prirodnog gasa.